نگاه کلی به دادهٔ OSM

تاریخ بازبینی ۱۳۹۵/۰۶/۱۵

OSM چگونه کار می‌کند

بیایید دقت کنیم OpenStreetMap چگونه کار می‌کند. هزاران کاربر در سراسر جهان پیوسته چیزهایی به نقشه می‌افزایند یا آن را ویرایش می‌کنند. اما در پشت‌صحنه چه می‌گذرد؟

هنگامی که شما یا هر کاربر دیگری با استفاده از نرم‌افزار ویرایش مانند JOSM یا iD در نقشه تغییراتی می‌دهید، این نرم‌افزار با کارساز مرکزی OpenStreetMap ارتباط برقرار کرده و این تغییرات را به اطلاع آن می‌رساند. در آن کارساز (Server) یک پایگاه‌دادهٔ عظیم وجود دارد که تمام اطلاعات مکانی و خصوصیات مربوط به هر عارضهٔ جغرافیایی در OpenStreetMap در آن قرار دارد.

از آنجا که OSM رایگان و آزاد است، هر کسی می‌تواند تمام دادهٔ این پایگاه‌داده را دانلود کند. با این حال، به دلیل حجم بسیار زیاد آن (حجم داده حتی زمانی که فشرده شود، بیش از ۳۰ گیگابایت است) کارکردن با تمامی داده به‌طور یکجا تقریباً غیرممکن است.

به دلیل این محدودیت، روش‌های مختلفی برای برون‌برد و استخراج داده‌ای که در این بخش پوشش داده می‌شود، وجود دارد. برون‌برد (export) به معنی تبدیل دادهٔ OpenStreetMap از قالب (format) بومی آن به قالب مناسب برای شماست. این اندکی با استخراج (extract) تفاوت دارد. استخراج به معنی گرفتن دادهٔ منطقهٔ موردنظرتان است. این استخراج می‌تواند به این صورت هم باشد که عارضه‌های خاصی از یک منطقه را بیرون می‌کشید. به‌عبارتی در استخراج فقط گزیده‌ای از داده را برمی‌دارید. این اصطلاحات اغلب به‌جای یکدیگر استفاده می‌شوند. در بخش دادهٔ OSM در این باره بیشتر خواهیم آموخت.

استفاده از دادهٔ جغرافیایی (Geodata)

اگر شما کاربر باتجربهٔ GIS نیستید، مهم است بدانید که نرم‌افزار ویرایش OSM مانند JOSM چه فرقی با نرم‌افزار GIS مانند Quantum GIS و ArcGIS دارد.

ویرایشگرهایی مانند iD یا JOSM یک قابلیت اصلی دارند که آن را بسیار خوب انجام می‌دهند: آسان‌کردن ویرایش OpenStreetMap برای کاربران. اما نرم‌افزاری نیستند که برای تجزیه‌وتحلیل یا پرس‌وجوی داده به کار بروند. این عملکرد بهتر است به برنامه‌های دیگر واگذار شود. نرم‌افزار GIS، مانند نرم‌افزار آزاد و رایگان Quantum GIS (QGIS) به کاربران اجازه می‌دهد نقشه‌هایی زیبا طراحی کنند، پرس‌وجوی داده و تجزیه‌وتحلیل داده انجام دهند و کارهای زیاد دیگری از این قبیل. با نرم‌افزار GIS همچنین می‌توان دادهٔ جغرافیایی ویرایش کرد، اما ویرایش OpenStreetMap با ویرایشگرهای اختصاصی OSM بسیار آسان‌تر است.

در فصل بعدی، نگاه دقیق‌تری می‌اندازیم به قالب‌های فایل وابسته به OpenStreetMap و به‌طور کلی قالب‌های مربوط به دادهٔ جغرافیایی. سپس روش‌های مختلفی را برای دسترسی به و دستکاری دادهٔ OSM و تبدیل آن بین انواع فایل بررسی می‌کنیم.

گرفتن داده

خب این کار فوق‌العاده است، اما چگونه دادهٔ موردنظرتان را می‌گیرید؟

در این فصل، مروری می‌کنیم بر روش‌های مختلف برون‌بُرد دادهٔ OSM. ما به اصول مقدماتی می‌چسبیم، اما به خاطر داشته باشید که برای استفادهٔ موثّر از داده، احتمالاً به نرم‌افزار GIS، مانند نرم‌افزار آزاد و رایگان Quantum GIS نیاز خواهید داشت.

قبل از شروع، بیایید برخی اصطلاحات را مرور کنیم. اول، برون‌بُرد یعنی تبدیل دادهٔ OpenStreetMap از قالب بومی آن، XML، به قالبی که برای شما مناسب باشد. این کمی با استخراج داده فرق دارد، که به معنی برداشت داده از منطقهٔ موردنظر شماست. این استخراج می‌تواند به این صورت هم باشد که عارضه‌های خاصی از یک منطقه را بیرون می‌کشید. از این اصطلاحات در این فصل به‌وفور استفاده می‌کنیم، بنابراین مهم است که تفاوت آن‌ها را بدانید.

OSM API

چیزی که فرآیند ویرایش OSM را ممکن ساخته API نام دارد. API اجازه می‌دهد نرم‌افزار ویرایشگر با کارساز مرکزی ارتباط برقرار کند. به‌عنوان مثال، زمانی که از JOSM استفاده می‌کنید و منطقه‌ای را که می‌خواهید نقشه‌اش را بکشید انتخاب می‌نمایید، یک تماس API به کارساز فرستاده می‌شود و تمام اطلاعات موجود در منطقه‌‌ای که انتخاب کرده‌اید درخواست می‌گردد.

هنگامی که داده را در JOSM دانلود می‌کنید، در واقع دارید دادهٔ یک منطقهٔ خاص از جهان را استخراج می‌نمایید. سپس داده در قالب ‎.osm برای شما ارسال می‌شود که بعد می‌توانید آن را در JOSM ویرایش کنید. اگر داده را در JOSM دانلود کنید و سپس آن را ذخیره کنید، می‌بینید که نوع فایل ‎.osm است. در مورد این موضوع در فصل بعدی بیشتر صحبت خواهیم کرد.