رسم راه‌ها، ساختمان‌ها، آب‌ها و کاربری‌های زمین

تاریخ بازبینی ۱۳۹۴/۱۱/۱۹

در ادامهٔ بخش از دور، روی صندلی و کارزار نقشه در LearnOSM و درصورتی که با نقشه‌کشی برای HOT آشنایی ندارید به این آموزش نیاز خواهید داشت.

فهرست بخش

راه‌ها و معابر، شامل مسیرها و ردها
شبکهٔ معابر
محدودهٔ اراضی مسکونی
ساختمان‌ها، دیوارها، حصارها، محوطه‌ها و مانع‌ها

راه‌ها

در OpenStreetMap هرگونه راه از آزادراه گرفته تا ردها (tracks) و مسیرها (paths) با عنوان highway (راه، معبر) شناخته می‌شوند. بسیار مهم است که معابر به‌طور صحیح به پایگاه‌داده (دادهٔ OpenStreetMap) اضافه شوند زیرا به روش‌های زیادی مورداستفاده قرار می‌گیرند:

• نرم‌افزار ناوبری مانند دستگاه‌های گارمین و برنامه‌های گوشی‌های هوشمند نظیر OsmAnd قابلیت این را دارند که اطلاعات مسیریابی را برای مسافت‌های بسیار طولانی ارائه کنند به این شرط که اطلاعات درستی در آن‌ها بار شده باشد. از آنجا که این دستگاه‌ها برای تشخیص موقعیت نسبت به نقشهٔ پایه‌ای که درون آن‌ها بار شده است متّکی به GPS داخلی دستگاه هستند، مهم است که راه‌ها نهایتاً حدود ۱۵ متر نسبت به موقعیت واقعی خود اختلاف داشته باشند، درغیراین‌صورت نرم‌افزارها درست کار نمی‌کنند.
• برنامه‌ریزی مسیر برای یک کامیون بزرگ امدادی بسیار ساده‌تر خواهد بود چنانچه بتوانید بین یک مسیر (path) و جادهٔ بزرگراهی و همهٔ دسته‌های بین این دو تفاوت قائل شوید.
• دانستن اینکه سطح جاده آسفالت است یا گِل نرم، در برنامه‌ریزی مسیر شما تأثیر خواهد گذاشت.
• زمانی که نقشهٔ شیوع یک بیماری را تهیه می‌کنید، توصیف مبتلایان با «نزدیک تقاطع‌ها» در صورتی قابل‌توجه است که بتوانید تقاطع‌ها را روی نقشه ببینید.

معابر - چگونه نقشه‌کشی کنیم

1. هنگام رسم معابر، اطمینان حاصل کنید که به قدر کافی زوم کرده‌اید. به عنوان شروع مقیاس را روی ۲۰ متر تنظیم کنید و جاده را با تعداد نقاط کافی ترسیم کنید که روی (یا خیلی نزدیک به) آن جاده‌ای باشد که در تصویر ماهواره‌ای می‌بینید. در تصویر بالا می‌بینید که من جاده‌ای رسم کرده‌ام که به طرف پائین کشیده شده و از میان درختان عبور می‌کند و در ادامه به سمت ساختمان دیگری رفته که به نظر می‌رسد در آنجا تمام می‌شود. در جایی که درخت‌ها نزدیک جاده هستند و تصویر ماهواره‌ای از بالاسر گرفته شده، به نظر می‌رسد که جاده هنگام عبور از میان درختان باریک می‌شود - گرچه این به‌خاطر اثر درختان است که جلوی دید را می‌گیرد و عرض جاده در تمام مسیر یکسان است.
2. همچنین بخش دیگری از جاده را رسم کرده‌ام و مطمئن می‌شوم که به انتهای جادهٔ دیگری چسبدیده باشد (iD این نقطهٔ اتصال را با نقطه‌ای بزرگ‌تر و تیره‌تر نشان می‌دهد). مهم است که جاده‌ها به هم متصل شوند و «یک نقطهٔ مشترک» داشته باشند، در نتیجه نرم‌افزار مسیریاب راهنمایی درست ارائه می‌کند.
3. به جاده تگ highway=residential داده شده و من نیز تگ surface=unpaved را اضافه کردم.
4. برای شرح کاملی از تگ‌زنی در آفریقا به صفحهٔ ویکی تگ جاده‌های آفریقا رجوع کنید.

با ویرایش جاده‌هایی که به مربع‌های مجاور گسترش می‌یابند، و شاید سایر کاربران در حال ویرایش آن‌ها هستند، خطر تداخل افزایش می‌یابد و در صورت تداخل موجب می‌شود نتوانید کارتان را ذخیره کنید. توصیه می‌شود همهٔ تغییرات خود را قبل از ویرایش معبر ذخیره کنید و سپس نیز با فواصل معیّن مثلا پس از اضافه‌کردن هر شش نقطه، تغییراتتان را ذخیره کنید.

شبکه معابر

این تصویر JOSM را در حال استفاده از سبک HOT-OSM-Validate نشان می‌دهد سبک‌های JOSM. گرچه این سبک برای کمک به افراد اعتبارسنج طراحی شده، اما هنگام انجام نقشه‌کشی اولیه نیز می‌تواند بسیار مفید باشد. هر چیزی که رنگ قرمز دارد، نوعی مشکل دارد (سایر رنگ‌ها در کلید رنگ‌ها در تصویر توضیح داده شده است).

1. این قسمت از راه قرمز رنگ است زیرا برچسب اشتباه تایپ شده و از حروف بزرگ استفاده شده است. برچسب باید highway=unclassified باشد، که در تصویر رنگ قهوه‌ای کم‌رنگ دارد.
2. این بخشی از شبکهٔ معابر شهر در آفریقای جنوب غربی است. این شبکه به بقیهٔ شبکهٔ معابر آفریقا متصل می‌شود.
3. این تکه‌های راه، «جدا» افتاده‌اند. این‌ها به‌هیچ‌وجه به معابر شهر یا معابر دیگر متصل نشده‌اند. در حالت فعلی، این راه‌ها چندان مفید نیستند و باید دید آیا می‌توان آن‌ها را به بقیهٔ شبکه متصل کرد یا اینکه ببینیم آیا باید آن‌ها را حذف کرد.

راه یا آبراه؟

در iD هیچ سبک نمایشی که کمکمان کند وجود ندارد، اما در این تصویر می‌توانید منطقه‌ای تشکیل‌شده از پوشش گیاهی و زمین خالی را ببینید. زمین به نظر می‌رسد از جنس لای یا شاید حتی یک منطقهٔ مردابی بدون آب باشد. نقطه‌چین‌های سیاه و سفید نشان‌دهندهٔ pathها در iD هستند که من موقتاً آن‌ها را پررنگ کرده‌ام و سپس یکی از آن‌ها را برای نمایش ناهمواری زمین حذف کرده‌ام.

1. highway=path یا بستر رود؟ شاید هر دو! جاده‌ها در هر اندازه‌ای اغلب مسیر درّهٔ رودخانه‌ای را دنبال می‌کنند و در بسیاری از موارد ممکن است مسیر رودخانه یا جریان فصلی را دنبال کنند. در این مورد، به نظر می‌رسد که یک دشت سیلابی باشد که در زمان عکس‌برداری ماهواره‌ای خشک بوده و از آن به‌عنوان path استفاده می‌شده است. بهترین تگ‌گذاری این خواهد بود:
   highway=path
   seasonal=yes
   surface=unpaved
2. می‌توان به‌وضوح دید که مسیر به طرف و به درون درختان و درختچه‌ها می‌رود، اما مشاهدهٔ مسیر دقیق آن بین درختان ممکن نیست. در این شرایط می‌توانید مطمئن باشید که مسیر (path)، رد (track) یا معبر وجود دارد، و فقط به‌وسیلهٔ درختان از دید شما خارج شده است. من مسیر در حال رسم را که به‌وضوح روی زمین دیده می‌شود به شکل خطی مستقیم از میان درختان ادامه می‌دهم تا به ادامهٔ آشکار مسیر در سمت دیگر درختان برسم. از این روش با احتیاط استفاده کنید، اما در این مثال واضح است که مسیری وجود دارد و مسیرش نیز احتمالاً به خطی که من کشیدم بسیار نزدیک است. معمول‌تر است که مسیر یک معبر را فقط برای چند متر که دید شما با یکی دو درخت گرفته شده تخمین بزنیم؛ این مثال افراطی‌تر بود.
3. مسیر را حذف کرده بودم که زمین را واضح‌تر ببینم. با استفاده از قابلیت «واگرد» (undo) در iD آن را برمی‌گردانم.

محدوده‌های مسکونی

از مرزهای مسکونی برای مقاصد بسیاری در OpenStreetMap استفاده می‌شود.

• ساده‌ترین کاربرد این است که بتوانیم هنگام مشاهدهٔ OpenStreetMap.org مناطق مسکونی را در زوم‌های بالاتر ببینیم، که در نمای استاندارد به رنگ خاکستری کمرنگ هستند.
• جایی که فرصت نداریم از صفر نقشهٔ باجزئیاتی رسم کنیم، پروژهٔ تعریف‌شده در مدیر وظایف اغلب نیاز به چیزی شبیه به این دارد:

نقشهٔ زیرساخت‌های ضروری مانند مدارس، عبادتگاه‌ها و بازارها را بکشید.
محدوده‌های مسکونی و گورستان‌ها را رسم کنید.
بعداً در یک وظیفهٔ دیگر معابر را خواهیم کشید.

• همچنین از landuse=residential برای اهداف آماری نیز می‌توان استفاده کرد و اینجاست که نقشه‌کشیِ صحیح اهمیت پیدا می‌کند

• اگر بتوانید تعیین کنید که در هر سکونتگاه چند نفر زندگی می‌کنند، و
  و چه تعداد سکونتگاه در یک منطقهٔ مشخص ساخته شده، سپس
  به‌محض کشیدن همهٔ مناطق مسکونی با محدودهٔ landuse=residential،
  می‌توانید جمعیت تقریبی آن منطقه را تخمین بزنید.
  برآورد تعداد امدادگران و میزان دارو اکنون واقعی‌تر می‌شود.
• نام مکان‌ها و مرزها اغلب از منابع دیگر درون‌برد می‌شود، اما مکان آن همیشه درست نیست. هنگامی که محدودهٔ مسکونی را بکشید، کسی که درون‌برد را انجام می‌دهد می‌تواند بفهمد که نام مکان احتمالاً کجا باید قرار بگیرد.

landuse=residential - چگونه نقشه‌کشی کنیم

در دنیای آرمانی

گام ۱ - تصمیم گرفته می‌شود منطقه‌ای نقشه‌کشی شود و یک نقشه‌کش به‌سرعت یک محدودهٔ بسیار نادقیقِ landuse=residential دور یک منطقه می‌کشد،
گام ۲ - پروژهٔ Task Manager ایجاد می‌شود و نقشه‌کش‌ها هر کدام محدوده را اصلاح می‌کنند تا به ساختمان‌ها و… نزدیک‌تر باشد.

نماگرفت‌های iD و JOSM در بالا یک محدودهٔ landuse=residential را نشان می‌دهند که درست نقشه‌کشی شده‌است.

1. محدوده باید بسته باشد، به‌طوری که نقطهٔ شروع خط (راه)، به نقطهٔ انتهایی وصل می‌شود.
2. پاره‌ها و گره‌های مرز نباید به معابر، آبراه‌ها، ساختمان‌ها یا سایر عوارض بچسبد. یعنی نباید گره مشترکی داشته باشند، اما می‌توانند از هم عبور کنند.
3. مرز باید به ساختمان‌ها و هر باغ یا حیاطی که بخشی از یک گروه است، نسبتاً نزدیک شود.

در نماگرفت زیر، مربع من شامل بخشی از یک landuse=residential است. فردی که مربع سمت راست من را تکمیل کرده، یک محدودهٔ landuse=residential را از مربع خودش به مربع من ادامه داده و سپس به‌درستی آن را در لبهٔ مربع من قرار داده و «آن را به من سپرده» تا مشخص کنم که در مربع من دقیقاً در کجا ادامه می‌یابد و آن را کامل کنم.

من گره‌های بیشتری به مرز اضافه می‌کنم و آن را در راستای افقی در سراسر مربع خودم دور ساختمان‌ها گسترش می‌دهم، و در پایین آن را به‌صورت یک خط مستقیم داخل لبهٔ مربع زیری می‌کشم به‌طوری که فردی که مربع پایینی را انتخاب می‌کند قادر خواهد بود آن را دور همهٔ ساختمان‌هایی که احتمالاً در آن مربع دارد گسترش دهد.

این کار دشواری است؛ شما فقط بخش کوچکی از کل شهر/روستا را مشاهده می‌کنید و اگرچه بهترین کار خود را بر رسم محدودهٔ landuse=residential انجام می‌دهید، پس از تکمیل‌شدن همهٔ مربع‌ها احتمالاً شخصی که اعتبارسنجی را انجام می‌دهد و دید کلی به چندین مربع دارد، نیاز خواهد داشت که محدوده را به بهترین نحو مرتب کند.

هنگام کار روی یک مرز landuse=residential خطر بالقوهٔ تداخل وجود دارد، زیرا از یک مربع به مربع‌های دیگر گسترش می‌یابد که نقشه‌کش‌های دیگری در حال ویرایش آن‌ها هستند. توصیه می‌شود قبل از ویرایش مرز همهٔ تغییرات خود را ذخیره کنید و سپس تغییرات خود را در فواصل خیلی کوتاه، مثلاً پس از اضافه‌کردن هر 6 گره، ذخیره کنید.

ساختمان‌ها دیوارها محوطه‌ها موانع

به دلایل مختلف ساختمان‌ها به دادهٔ نقشه اضافه می‌شود؛

• تراکم ساختمان‌ها در یک منطقه نشانگر بسیار خوبی از تعداد ساکنان آن منطقه است.
• اندازه، شکل و موقعیت یک ساختمان می‌تواند کمک کند که ساختمان را به‌عنوان سایت بالقوهٔ تخلیه یا درمان شناسایی کنیم.
• اندازه، شکل و موقعیت نسبی ساختمان‌ها می‌تواند برای شناسایی مکان‌های خاص مانند چاه‌ها، ایستگاه‌های امداد، مدارس و غیره به کار رود.
• امکان تخمین میزان خسارت وارده به یک ساختمان وجود دارد، که می‌تواند برای تخمین تلفات احتمالی و میزان پشتیبانیِ موردنیاز به کار رود. در حال حاضر (ژانویهٔ ۲۰۱۵) این کاربرد برای استفاده در آینده در حال بحث است.

ساختمان‌ها - چگونه نقشه‌کشی کنیم

اکثریت قریب به اتفاق ساختمان‌هایی که به نقشه‌کشی HOT نیاز دارند، یا شکل‌های مستطیلی با گوشه‌های قائمه دارند، یا گرد هستند. اگر به نظر می‌رسد ساختمانی ترکیبی از دوست، بیشتر احتمال دارد که ساختمان با سایه، انعکاس، برگ‌ها یا موارد مشابه پوشیده شده باشد.

برای برخی از وظیفه‌ها که فقط طرح کلی یک منطقه موردنیاز است، ممکن است در پروژه مشخص شود که ساختمان‌ها را می‌توان در قالب گره نقشه‌کشی کرد، اما این وضعیت‌ها نادر است.

building=yes

تا وقتی که دستورالعمل پروژه چیز دیگری مشخص نکرده است، ساختمان‌ها باید با building=yes تگ‌گذاری شوند.

• اغلب اوقات بین گرفتن تصاویر ماهواره‌ای تا انجام نقشه‌کشی تأخیر زمانی وجود دارد. این امکان وجود دارد که ساختمانی که به آن نگاه می‌کنید و به نظر می‌رسد سقف ندارد، اکنون تکمیل شده باشد و در آن زندگی بکنند. همچنین ممکن است در حال نگاه‌کردن به یک ساختمان چندطبقه باشد، که در طبقات پایین آن زندگی می‌کنند و طبقهٔ بالا بدون سقف است و اکنون کسی در آن زندگی نمی‌کند.

استفاده از iD برای کشیدن ساختمان‌ها - زمانی که در iD از ابزار محدوده برای رسم شکل‌های پایه استفاده می‌کنید، به یاد داشته باشید که تگ را به building=yes تغییر بدهید. تنظیمات پیش‌فرض تنها تگ area=yes را دارد. اگر ساختمانی با گوشه‌های قائمه را دورکشی می‌کنید، لطفاً وقت بگذارید و آن را قائمه کنید (انتخابش کنید و میانبر q را بزنید).

• JOSM برای رسم ساختمان‌ها بسیار سریع‌تر است - ابزارهای ساختمانی JOSM اینجا توضیح داده شده.

این نماگرفت بخشی از مربع در حال ویرایش را نشان می‌دهد. به مقیاس ۱۵ متر در پایین توجه کنید؛ این حدود عددی است که هنگام ویرایش عارضه‌ها باید مقیاس را تنظیم کنید. هنگام ردیابی دور ساختمان، باید در نظر داشته باشید که ساختمان را در جایی قرار دهید که با زمین اتصال دارد:

1. ساختمان‌های گرد. در این مورد این‌ها نسبتاً کم‌ارتفاع هستند و سایهٔ آن‌ها به‌سختی دیده می‌شود. اگر در میان آن‌ها بایستید، مانند گنبد به نظر می‌رسند. من تا کنون فقط یکی از این‌ها را کشیده و تگ‌گذاری کرده‌ام (building=yes). برای اضافه‌کردن سریع بقیهٔ ساختمان‌ها در JOSM یا iD، این را انتخاب می‌کنم، کلید میانبر Ctrl+c را می‌زنم، مکان‌نما را در مرکز ساختمان گرد و هم‌اندازهٔ دیگر می‌برم و کلید، Ctrl+v را می‌زنم. هنگامی که تمام ساختمان‌های گرد هم‌اندازهٔ این در مربع من اضافه شد، آن را روی ساختمان گرد دیگر با اندازهٔ متفاوت می‌اندازم و در JOSM‏ Alt+Ctrl را می‌گیرم و با کمک ماوس آن را به اندازهٔ تغییر می‌دهم. آن را کپی می‌کنم و دوباره آن را روی همهٔ ساختمان‌های گرد به آن اندازه درج می‌کنم.
2. ساختمان‌های مستطیلی. این ساختمان‌ها سایهٔ قابل‌توجهی روی زمین می‌اندازند. سایه به شناسایی شکل ساختمانی که بخشی از آن با عارضهٔ دیگری پوشیده شده کمک می‌کند. شاید توجه کرده‌اید که اغلب ساختمان‌ها آن‌قدرها ساده نیستند و بالکن دارند یا L-شکل هستند. شما باید شکل واقعی ساختمان را ردیابی کنید زیرا هنگامی که نام‌ها و سایر داده به‌عنوان بخشی از فرآیند بررسی میدانی به عارضه‌ها افزوده می‌شود به شناسایی آن‌ها کمک می‌کند.
3. موانع و دیوارها (یا پرچین‌ها)ی یک محوطه. پس از بررسی تصویر و کم و زیاد کردن زوم، از شکل شی (از سایه‌اش نیز برای شناسایی استفاده کنید) متقاعد شده‌ام که باید دیوار باشد و آن را با barrier=wall تگ‌گذاری کردم. تگ‌های جایگزین شامل barrier=fence و barrier=hedge است.
4. من barrier=wall را به گوشهٔ building=yes متصل کردم.

کج‌شدن شکل ساختمان در تصویر ماهواره‌ای

1. تصویر ماهواره‌ای بالا، از یک ساختمان است، اما ماهواره دقیقاً بالای سر ساختمان نبوده است. به همین دلیل ساختمان کج به نظر می‌رسد و دیوار یک طرف آن در تصویر قابل‌مشاهده است. به دلیل این زاویه، سقف دوشیب مستطیل‌شکل به نظر نمی‌رسد. خورشید نیز مستقیماً بالای ساختمان است، به‌طوری که سایهٔ ساختمان که در شکل ۱ با فلش نشان داده شده، مستطیل‌شکل بودن ساختمان را تأیید می‌کند.

2. برای نقشه‌کشی این ساختمان، یک مستطیل از فلش‌های نقطهٔ ۲ رسم کنید تا جایی که تخمین می‌زنید انتهای ساختمان است که در این تصویر با نقطهٔ ۳ مشخص شده است.

مطالب بیشتر - لینک های زیر را برای راهنمایی بیشتر ببینید.

بیشتر بخوانید

• West African HOT Mapping Tips by user Bgirardot
• OSM wiki entry concerning validating
• Highway Tag Africa - the preferred reference for highway tagging in Africa
• Short Tutorial in French for remote mapping