واژه‌نامه

این واژه‌نامه در دست به‌روزرسانی است و از منابع متعددی شامل ویکی OpenStreetMap و یک راهنما نوشتهٔ Will Skora گردآوری شده است. با نگاهی به CONTRIBUTING.md برای آشنایی با روش مشارکت در سایت، ما را در روزآمدسازی آن یاری کنید. واژه‌نامهٔ دیگری نیز در ویکی OSM وجود دارد. تاریخ بازبینی ۱۳۹۴/۰۴/۲۷

برای جستجوی آسان در این لغتنامه، از قابلیت جستجوی مرورگر خود بهره ببرید. برای این منظور کلید کنترل را نگه دارید و در همین حال کلید F را فشار دهید (معمولاً گفته می‌شود Ctrl+F را بزنید).

3W : مخفف Who،‏ What،‏ Where به معنی چه کسی، چه، کجا، چه‌کسی، کجا، چه‌ کرد؟

AAR: مخفف After Action Review به معنی بررسی پَساکُنش؛ یک فعالیت گروهی برای ارزیابی یک کنش یا تمرین، به‌منظور آموزش و بهبود.

فعال‌سازی (اصطلاح گروه HOT): یا Activation، گاهی با عنوان «پاسخ به بحران»، «پاسخ به فاجعه» یا «واکنش اضطراری» از آن یاد می‌شود و به‌طور کلی وجه مشخصهٔ آن عبارت است از یک رویداد خاص و/یا تأثیر انسانی پیشبینی‌شده که دورهٔ واکنش و فازهای بازیابی آن در چرخهٔ فاجعه نسبت به پروژه‌های بلندمدت‌ترِ بشردوستانه کوتاه‌تر است.

فعال‌ساز(ها): داوطلبان HOT که دوره‌های آموزشی را گذرانده‌اند و یکی از فعال‌سازان کنونی آن‌ها را برای نقش‌آفرینی در رخدادها تأیید کرده‌است.

AOI : مخفف Area of Interest به معنی منطقهٔ توجه است که هماهنگ‌کنندگانِ فعال‌سازی با مشورت شرکای بشردوستانه، گروه‌های میدانی و جامعهٔ HOT آن را در زمان وقوع فاجعه تعریف می‌کنند.

بستهٔ تغییر: گروهی از تغییرات که در دادهٔ OSM انجام داده‌اید. پس از آپلود در OSM، ویرایش‌های شما بلافاصله برای دیگرانی که آن را دانلود می‌کنند، در دسترس خواهد بود. ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد تا روی نقشه نمایش داده شوند.

COD: مخفف Common Operational Database به معنی پایگاه‌دادهٔ عملیاتی مشترک که شامل اطلاعات جغرافیایی برای فعالیت‌های متعدد بشردوستانه می‌شود. این اطلاعات عمدتاً شامل شبکهٔ حمل‌ونقل (جاده‌ها، پل‌ها/گدارها، بنادر و غیره)، اماکن جمعیتی (مسکونی)، مرزهای اداری، آب‌شناسی (رودها و دیگر پیکره‌های آبی) و فرازسنجی (ارتفاعات/خطوط منحنی) می‌شود. ممکن است ساختمان‌ها را نیز به‌عنوان منبع غیرمستقیم آمار جمعیتی شامل شود. دفتر ملل متحد برای هماهنگی امور انسان‌دوستانه از آن بهره می‌برد.

DHN: مخفف Digital Humanitarian Network به معنی شبکهٔ انسانی دیجیتال؛ سازمانی که شبکهٔ دیجیتال را برای واکنش بشردوستانه به کار می‌گیرد.

Extract: به معنی گزیده، که تکهٔ بزرگی از دادهٔ OSM برای یک منطقهٔ خاص (مانند یک ایالت، کشور یا منطقهٔ جغرافیایی) است. مرور کلی دادهٔ OSM

ورقه‌های میدانی ؛ ابزاری تحت وب برای ایجاد آسان نقشهٔ قابل‌چاپ از هر مکان است که می‌توانید پس از چاپ نقشه به آن یادداشت اضافه نمایید. برای اطلاعات بیشتر http://fieldpapers.org را ببینید.

FOD: مخفف Fundamental Operational Database به معنی پایگاه‌دادهٔ عملیاتی پایه؛ داده‌ای که مختص فعال‌سازی است، یعنی امکانات بهداشتی، مدارس، امکانات آب، محدوده‌های سیل، آسیب‌های ساختمانی و…

GDACS : مخفف Global Disaster Alert and Coordination System به معنی سیستم جهانی هشدار و هماهنگی بحران که یک چارچوب همکاری زیر چتر سازمان ملل متحد است. مدیران بحران و سیستم‌های اطلاعات بحران در سراسر جهان در آن نقش دارند و هدف آن پرکردن شکاف اطلاعاتی و شکاف هماهنگی در فاز اول پس از فجایع بزرگ است. GDACS دسترسی آنی به سامانه‌های اطلاعاتی تحت وب و ابزارهای هماهنگی مربوط به بحران را فراهم می‌کند.

ویرایشگر iD : ویرایشگر OpenStreetMap تحت وب و مناسب برای تازه‌واردان که Mapbox آن را طراحی کرده است.

IDP : مخفف Internally Displaced Person به معنی شخص جابه‌جاشدهٔ داخلی؛ فردی است که مجبور به فرار از خانهٔ خود شده درحالی‌که همچنان درون مرزهای کشورش باقی می‌ماند.

JOSM : به صورت jaws-um تلفظ می‌شود، ویرایشگر OpenStreetMap که به زبان جاوا نوشته شده است.

لایه: یک منبع داده است که روی نقشهٔ لغزان نشان داده می‌شود (اغلب به‌صورت گروهی از کاشی‌های چسبیده به هم تصوّر می‌شود).

NGO : مخفف Non Govermental Organisation به معنی سازمان مردم‌نهاد (سمن)؛ گروهی قانونی و ناسودبر از شهروندان که در سطح محلی، ملی یا بین‌المللی سازماندهی شده‌اند.

گره: گره یا Node یکی از عناصر اصلی در مدل دادهٔ OpenStreetMap است. از یک نقطهٔ واحد در فضا تشکیل می‌شود که با طول و عرض جغرافیایی و شناسهٔ گره تعریف می‌گردد. از گره‌ می‌توان برای تعریف ویژگی‌های نقطه‌ای مستقل استفاده کرد اما کاربرد غالب‌تر آن‌ها برای تعریف شکل یا «خط سیر» یک راه است.

OCHA : مخفف United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs به معنی دفتر سازمان ملل متحد برای هماهنگی امور انسانی، بخشی از دبیرکلی سازمان ملل است که مسئول گردهم‌آوری کنشگران بشردوستانه برای اطمینان از انسجام واکنش‌های اضطراری است. OCHA همچنین تضمین می‌کند چارچوبی وجود دارد که هر یک از کنشگران می‌تواند در قالب آن در تلاش کلی برای واکنش سهیم باشد.

POC : مخفف Point of Contact به معنی نقطهٔ تماس؛ شخص یا اشخاصی که برای هرگونه درخواست، پرسش، هماهنگی و غیره به او یا آن‌ها مراجعه می‌شود.

رابطه: یا Relaion یکی از عناصر اصلی داده است که از یک یا چندین تگ و لیست پشت‌سرهمی از یک یا چند گره، راه و/یا رابطهٔ دیگر به‌عنوان اعضا تشکیل می‌شود و برای تعریف رابطه‌ای منطقی یا جغرافیایی بین عناصر دیگر به کار می‌رود. برای دیدن مثال‌ها به صفحهٔ انواع رابطه در ویکی بروید.

Render : تبدیل داده به تصویر. دادهٔ رندرشده یک نقشه می‌شود.

SBTF : مخفف Stand-By Task-Force به معنی نیروی آماده‌به‌کار، ارگانی که داوطلبان دیجیتال را در شبکه‌ای پاسخگو، ماهر و مهیّا برای به‌کارگیری در بحران‌ها هماهنگ می‌کند.

نقشهٔ لغزان : یا Slippy Map همان چیزی است که در صفحهٔ http://www.openstreetmap.org می‌بینید! تشکیل‌شده از یک لایه و یک کتابخانهٔ نرم‌افزاری که قابلیت‌های تعاملی مثل زوم و جابه‌جاکردن را کنترل می‌کند.

Stylesheet : در بسیاری موارد به معنی یک فایل متنی است که معیّن می‌کند چه عوارضی از نقشه (چه جاده‌هایی؟) نمایش داده شوند و چگونه روی نقشه نمایش داده شوند (جاده چه رنگی باشد؟ عرضش چقدر باشد؟).

برچسب (تگ): یا Tag چیزی است که نقطه‌ها، خط‌ها یا چندضلعی‌ها را توصیف می‌کند. هر تگ شامل یک کلید و یک مقدار است (در OSM به‌صورت ‘key=value’ نوشته می‌شود). به‌عنوان مثال، highway=residential و name=Woodland Avenue. در LearnOSM اولین بار در بخش iD دربارهٔ تگ صحبت شد. نقاط، خطوط یا چندضلعی‌ها معمولاً بیش از یک برچسب دارند. گاهی اوقات انتخاب برچسب مناسب گیج‌کننده است. Taginfo با نشان‌دادن آماری در خصوص اینکه کدام تگ واقعاً در پایگاه‌داده وجود دارد، چند نفر از آن تگ استفاده کرده‌اند، کجا استفاده می‌شود و غیره در این مورد به شما کمک می‌کند. Taginfo همچنین دربارهٔ هر برچسب اطلاعاتی از ویکی و جاهای دیگر می‌گیرد.

TIGER : یک منبع داده از ادارهٔ آمار ایالات متحده که در سال ۲۰۰۷ در OSM درون‌برد شد. بیشترین دادهٔ ایالات متحدهٔ آمریکا در OSM از این منبع است.

کاشی : یا Tile یک تصویر کوچک (۲۵۶×۲۵۶ پیکسل) از دادهٔ رندرشدهٔ نقشه است.

راه: یا Way لیست پشت‌سرهمی از گره‌هاست که حداقل یک برچسب نیز دارد یا در یک رابطه گنجانده شده‌است. هر راه می‌تواند از ۲ تا ۲۰۰۰ گره داشته باشد، گرچه وجود راه‌های خطادار و نادرست با یک یا هیچ گره امکان‌پذیر است. راه می‌تواند باز یا بسته باشد.

  • راه بسته closedwayimage راهی است که نقطهٔ پایانی‌اش با نقطهٔ ابتدایی‌اش یکی باشد. هر راه بسته می‌تواند یک چندخطی بسته، یک محدوده یا هر دوی آن‌ها باشد.

  • راه باز openwayimage راهی است که یک عارضهٔ خطی را توصیف می‌کند که نقطهٔ ابتدایی و انتهایی آن یکی نیستند. بسیاری از جاده‌ها، رودها و ریل‌های راه‌آهن مثالی از راه باز هستند.

نکته‌ای دربارهٔ اصطلاحات ویرایش OSM

بیشتر اصطلاحاتی که برای توصیف عارضه‌های نقشه در OSM به کار می‌رود، به گویش انگلیسی بریتانیایی است و به همان صورت نیز نوشته می‌شود. مانند neighbourhood.

Motorway: اصطلاح انگلیسی بریتانیایی که به اصلی‌ترین معبر گفته می‌شود. به آن «آزادراه» (freeway) هم می‌گویند.

Pitch: برای توصیف زمین بازی شامل زمین‌های تنیس، بسکتبال، بیسبال یا زمین‌های فوتبال استفاده می‌شود.