ویرایش داده‌های میدانی

اکنون تمام پیش‌نیازهای نقشه‌کشی با OpenStreetMap را پوشش داده‌ایم. در بخش نقشه‌برداری با تلفن هوشمند، GPS یا کاغذ با نحوهٔ استفاده از ابزارهای همراه برای نقشه‌برداری یک منطقه آشنا می‌شوید.

در این فصل یک بار دیگر به JOSM بازمی‌گردیم و نگاهی می‌اندازیم به تعدادی از مفاهیم جدید که تا کنون درباره‌شان صحبت نکرده‌ایم.

لایه‌های JOSM

اگر تا اینجا پیگیر بوده باشید، احتمالاً دانسته‌اید که می‌توانیم چیزهای مختلفی را در JOSM اضافه کنیم. می‌توانیم دادهٔ OSM را دانلود کنیم، تصاویر ماهواره‌ای بینگ را اضافه کنیم، ردهای GPS و نقاط بین‌راهی را بار کنیم؛ چیزهایی که همگی در پنجرهٔ نقشه در JOSM نمایش داده می‌شوند.

همچنین حتماً متوجه شده‌اید که هر بار که چیزی جدید به JOSM اضافه می‌کنید، آیتم دیگری به پنجرک لایه‌ها در سمت راست JOSM افزوده می‌شود. بسته به آنچه باز کرده‌اید، پنجرک لایه‌ها چیزی شبیه به این است:

Layers panel

هر آیتم در این لیست نشان‌دهندهٔ یک منبع متمایز داده است که در پنجرهٔ نقشه باز شده است. در این مثال، Data Layer 1 دادهٔ OpenStreetMap است که در حال ویرایش آن هستیم. لایهٔ Field Papers زمانی ایجاد شد که ورقهٔ میدانی خود را در JOSM اضافه کردیم.

اگر تصاویر ماهواره‌ای Bing را اضافه کنید، لایهٔ جدیدی به اسم Bing Sat در پنجرک لایه‌ها ایجاد می‌شود.

درک مفهوم لایه‌ها گاهی ممکن است مشکل باشد. راهی خوب برای تصورکردن آن، این است که هر لایه را مانند یک تکه کاغذ نیمه‌شفاف بدانیم که همهٔ این‌ها روی هم چیده شده‌اند. هر تکه کاغذ نوع خاصی از اطلاعات را دارد و می‌توانید آن‌ها را هر طور که دوست دارید مرتب نمایید.

لایه‌هایی که به‌عنوان مرجع استفاده می‌شوند، مانند تصویرهای ماهواره‌ای، ردهای جی‌پی‌اس، و ورقه‌های میدانی اغلب «لایه‌های پایه» نامیده می‌شوند. لایهٔ دادهٔ OSM در واقع همان لایه‌ای است که با آن کار می‌کنید.

  • برای جابه‌جاکردن یک لایه، روی آن در پنجرک لایه‌ها کلیک کنید و روی پیکان بالا یا پایین کلیک کنید تا آن را حرکت دهید.

Layers up down

  • برای پنهان‌کردن هر لایه، با ماوس آن را انتخاب کنید و روی دکمهٔ Show/Hide کلیک کنید:

Layers show hide

  • لایه‌ای که انتخاب کرده‌اید باید در پنجرهٔ نقشه ناپدید شود. دوباره روی دکمهٔ Show/Hide کلیک کنید و لایه دوباره ظاهر خواهد شد.
  • برای حذف یک لایه آن را انتخاب کنید و دکمهٔ delete را بزنید:

Layers delete

  • در نهایت، باید بدانید فقط لایه‌ای را می‌توانید ویرایش کنید که در JOSM فعال باشد. اگر در پنجرهٔ نقشه نمی‌توانید ویرایش کنید، احتمالاً به این دلیل است که لایهٔ درست را فعال نکرده‌اید. بیشتر لایه‌ها، مانند نقاط جی‌پی‌اس، ورقه‌های میدانی و تصاویر ماهواره‌ای، قابل‌ویرایش نیست. تنها لایه‌هایی که قابل‌ویرایش هستند لایه‌های دادهٔ OpenStreetMap است که معمولاً Data Layer 1 نام دارد.
  • برای فعال‌کردن هر لایه، آن را در پنجرک لایه‌ها انتخاب کنید و روی دکمهٔ Activate کلیک کنید:

Layers activate

استفاده از دادهٔ GPS و ورقه‌های میدانی

در فصل نقشه‌برداری با گوشی‌های هوشمند، GPS یا کاغذ دیدیم که چگونه با GPS و ورقه‌های میدانی داده جمع‌آوری کنیم و چگونه آن را به‌صورت یک لایه در JOSM بار کنیم.

پس از نقشه‌برداری با استفاده از یکی از این ابزارها، باید اطلاعات را به‌صورت دیجیتال به OpenStreetMap اضافه کنید.

این کار را با همان فرآیندی که قبلا یاد گرفتید انجام می‌دهید: دانلود، ویرایش، ذخیره. با این تفاوت که به‌جای اینکه صرفاً از تصاویر ماهواره‌ای به‌عنوان لایهٔ پایه استفاده کنید، می‌توانید از دادهٔ GPS، ورقه‌های میدانی، یادداشت‌ها یا ترکیبی از همهٔ آن‌ها استفاده کنید.

  • به‌عنوان مثال، فرض کنید نقاط بین‌راهی GPS خود را به‌عنوان لایهٔ پسزمینه در JOSM بار کرده‌اید. در GPS خود نقطهٔ بین‌راهی با نام 030 ذخیره کرده‌اید و در دفترچه‌یادداشت خود نوشته‌اید که 030 مدرسه است. برای افزودن این نقطه به OpenStreetMap، ابزار رسم (Draw) را انتخاب و در بالای نقطهٔ 030 در پنجرهٔ نقشه دوبارکلیک کنید. این کار یک نقطه ایجاد می‌کند. سپس به منوی Presets بروید و پیش‌تنظیم مدرسه را پیدا کنید. نام مدرسه را بنویسید و روی Apply Preset کلیک کنید. همین کار را برای افزودن خطوط و اشکال انجام دهید.

GPS in JOSM

تگ‌ها

هنگامی که نقطه، خط، یا شکلی رسم کنید، خودبه‌خود یک موقعیت مکانی دارد، اما هیچ اطلاعاتی دربارهٔ چیستی‌اش ندارد. به عبارت دیگر، می‌دانیم کجاست، اما نمی‌دانیم چیست. پیش از این، از اقلام موجود در منوی Presets استفاده و چیستی آن را مشخص می‌کردیم. روش OpenStreetMap برای شناخت اشیا استفاده از تگ‌هاست.

تگ مانند برچسبی است که می‌توانید روی چیزی بچسبانید. مثلاً اگر یک مربع رسم کنیم، صرفاً یک مربع است. اما سپس مشخصه‌هایی به آن اضافه می‌کنیم که چیستی آن را توصیف می‌کنند: این مربع یک ساختمان است؛ نام ساختمان «بهاران» است؛ ساختمان ۱۶ طبقه دارد.

به هر شی می‌توانید هر تعداد تگ اضافه کنید. هر تگ از یک زوج کلید و مقدار تشکیل می‌شود که از جنس متن هستند. در OpenStreetMap، برچسب‌هایی که بالاتر اشاره کردیم در واقع عبارت‌اند از:

  • building = yes
  • name = Menara Thamrin
  • building:levels = 16

اگر شیئی را در JOSM انتخاب کنید، می‌توانید تمام برچسب‌های متصل به آن را در پنجرک Properties در سمت راست مشاهده کنید.

Properties panel

ویرایش تگ‌ها

از پنجرک Properties می‌توانید تگ‌ها را اضافه، ویرایش و حذف کنید. برچسب‌ها به‌طور سنتی به زبان انگلیسی هستند و گاهی اوقات می‌توانند گیج‌کننده باشند، بنابراین اغلب استفاده از منوی Presets آسان‌تر است. وقتی برچسب‌ها را اضافه می‌کنید یا تغییر می‌دهید، مشخصه‌های شی تغییر می‌کند.

  • برای ویرایش تگ‌های هر شی، ابتدا آن را انتخاب کنید.
  • سپس برچسب‌ها را به یکی از این دو روش ویرایش کنید: (1) از منوی Presets استفاده کنید، یا (2) برچسب‌ها را مستقیماً در پنجرک Properties در سمت راست ویرایش کنید.

اشتباه رایج: برچسب‌زنی به گره‌ها هنگامی که می‌خواهید به خط‌ها یا چندضلعی‌ها برچسب بدهید

هنگامی که مشخصه‌های یک نقطه را ویرایش می‌کنید، ابتدا نقطه را انتخاب و سپس برچسب‌ها را از طریق منوی Presets یا مستقیماً در پنجرک Properties اضافه می‌کنید. هنگام اضافه‌کردن مشخصه‌ها به خط‌ها یا شکل‌ها اشتباه رایجی رخ می‌دهد. هنگام انتخاب شی، حتماً خود خط را انتخاب کنید، نه نقاطی که خط را تشکیل می‌دهند.

این اتفاق اغلب به این دلیل رخ می‌دهد که ویرایشگران با استفاده از ابزار انتخاب کادری دور شیء موردنظر می‌کشند تا انتخاب شود، اما با این کار هر چیزی که درون کادر قرار گرفته باشد انتخاب می‌شود: هم خط‌ها و هم نقطه‌ها. سپس که تگ‌ها را اضافه می‌کنید تگ‌ها به گره‌ها هم داده می‌شود. هنگامی که می‌خواهید به خط تگ بدهید مطمئن شوید که فقط خود خط انتخاب شود.

Nodes mistake

ذخیره‌سازی فایل‌های OSM

هنگامی که در JOSM ویرایش می‌کنید، همواره بهتر است فرآیند دانلود، ویرایش و آپلود را در زمان نسبتاً کوتاهی به پایان رسانید. نباید داده را یک روز دانلود و سپس چند روز بعد ویرایش‌های خود را آپلود کنید. اگر شخص دیگری در طول این مدت، همان منطقه را ویرایش کند چه؟ این باعث خطا و تداخل می‌شود.

نگران نباشید و ویرایش‌های خود را پیوسته آپلود کنید. با این کار خیالتان راحت است که تغییراتتان در پایگاه‌داده ذخیره می‌شود و تلاشتان از دست نمی‌رود.

اگر روی یک منطقه کار می‌کنید، بهتر است هر بار که می‌خواهید ویرایش کنید، دادهٔ نقشه را دانلود کنید؛ ممکن است کاربر دیگری تغییراتی ایجاد کرده باشد.

گرچه همیشه هنگامی که آمادهٔ ویرایش هستید باید دادهٔ OSM را دانلود و تغییرات خود را مرتب آپلود کنید، ممکن است در مواردی نیاز باشد که دادهٔ OSM را در رایانهٔ خود ذخیره کنید. به‌عنوان مثال، اگر اتصال اینترنتی شما قطعی دارد، شاید بخواهید داده را دانلود کنید، ذخیره کنید، ویرایش کنید و کمی بعدتر تغییرات خود را آپلود نمایید.

  • برای ذخیرهٔ یک فایل OSM، اطمینان حاصل کنید که لایهٔ فعال در پنجرک Layers باشد. روی File در منوی بالا کلیک کنید، سپس روی Save کلیک کنید. مکانی برای فایل انتخاب کنید و نامی به آن بدهید. همچنین با کلیک روی این دکمه می‌توانید ذخیره کنید:

JOSM save button

  • هم‌اکنون می‌توانید JOSM را ببندید و دادهٔ شما ذخیره خواهد بود. هنگامی که می‌خواهید دوباره فایل را باز کنید، بسیار ساده است: JOSM را باز کنید، به منوی File بروید و روی Open…‎ کلیک کنید.

خلاصه

در این فصل رابط کاربری JOSM را دقیق‌تر بررسی کردیم و دربارهٔ لایه‌ها و برچسب‌ها آموختیم. اکنون باید پایه‌تان در شیوهٔ نقشه‌کشی و ویرایش OpenStreetMap محکم شده باشد.